Onderhandelen van auteursrechten doe je zo!
TIP 1: STA OP JE RECHT
Bij élk werk dat je maakt, ontstaan automatisch auteursrechten. Je bent namelijk eigenaar van hetgeen je gecreëerd hebt. Niemand mag er zomaar zijn of haar naam onder plaatsen, ook niet als het werk in opdracht was (tenzij anders overeengekomen – TIP4).
De creatie moet wel een concrete vorm hebben, zoals bijvoorbeeld een lied, een kunstwerk of een foto. Op een stijl of genre kan je geen auteursrechten eisen, en bij een idee of concept gelden andere regels.
Tip 2: ZORG VOOR BEWIJSMATERIAAL
Ook al ontstaan auteursrechten automatisch, het is niet evident om aan te tonen dat jij de eigenaar bent van een bepaald werk. Je werk bewaren op je computer is soms onvoldoende omdat gegevens snel vervalst kunnen worden. Daarom is het belangrijk om voor een ‘officiële aanmaakdatum’ te zorgen. Dit kan je doen door het werk in een aangetekend schrijven naar jezelf op te sturen, of door het officieel te registreren via een online depot.
TIP 3: SLUIT JE AAN BIJ EEN BEHEERVENNOOTSCHAP
Je hebt dan wel automatisch recht op je eigen werk en de verspreiding ervan, een vergoeding zal niet vanzelf komen aangewaaid. Om geld te innen, sluit je je best aan bij een beheersvennootschap. Beheersvennootschappen registreren je werk, gaan na waar dit werk gebruikt wordt, innen hiervan de vergoeding en storten die door naar jou.
De bekendste beheersvennootschap is SABAM, die auteursrechten van onder andere muziek gaat innen. Evengoed bestaan er een vennootschap voor literaire auteursrechten en een voor de rechten van fotografen.
Tip 4: MAAK GOEDE AFSPRAKEN MET JE OPDRACHTGEVER
Het gebeurt ook dat je iets moet creëren in opdracht van iemand anders of als werknemer. In principe blijf je dan nog steeds rechthebbende van je eigen werk, maar vaak worden er onderling andere afspraken gemaakt. Zo kan je aan je opdrachtgever (bijv. een platenfirma) het ‘vermogensrecht’ deels of volledig doorgeven. Hij krijgt dan het recht om geld te innen uit je creatie (bijv. bij de verkoop van cd’s).
Hierbij is het heel belangrijk dat je goede afspraken maakt over in hoeverre je opdrachtgever de rechten krijgt, en hoe de opbrengsten verdeeld worden. Dit leg je best vast via een licentieovereenkomst, waarvan je een model kan vinden op de website van Cultuurloket.
Tip 5: HAAL FISCAAL VOORDEEL DOOR AANSPRAAK TE MAKEN OP AUTEURSRECHT
Van zodra je iets creëert in opdracht van iemand anders, kan je vragen om een deel van je ‘loon’ uitbetaald te krijgen in auteursrechten. Eigenlijk is dat dan geen ‘loon’ meer, maar spreekt men van roerende inkomsten. Bijgevolg betaal je dan een roerende voorheffing, in plaats van een personenbelasting. Meer info over het fiscale voordeel van auteursrechten vind je op de website van Flanders DC.
Tip 6: vraag raad bij Amplo
Ben je nog niet zeker of je wel auteursrechten mag vragen bij een opdracht? Weet je niet goed waar je je auteursrechten kan innen? Spring eens binnen bij Amplo voor meer info. Ook andere organisaties, zoals Flanders DC, Cultuurloket en Poppunt kunnen je verder helpen.